Bu araştırmada ilkokullarda, ortaokullarda ve liselerde görev yapan öğretmenlerin algılarına dayalı geçerli ve güvenilir bir okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ölçeğin açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve test-tekrar test korelasyonu için üç farklı çalışma grubu üzerinde çalışılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi için çalışma grubu 264, doğrulayıcı faktör analizi için çalışma grubu 242 ve test-tekrar test korelasyonu için çalışma grubu 28 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada geçerlik çalışmaları kapsamında kapsam ve yapı geçerliği incelemesi yapılmıştır. Kapsam geçerliğini sağlamak amacıyla okul müdürleri ve öğretmenlerle görüşmeler yapılmış, alanyazın incelenmiş, ölçme aracında yer alan ifadeler uzmanların ve öğretmenlerin görüşüne sunulmuştur. Yapı geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Güvenirlik çalışması için ise iç tutarlılıkta Cronbach Alpha güvenirliği ve madde-toplam korelasyonları, zamana karşı iç tutarlılıkta test-tekrar test korelasyonu kullanılmıştır. Araştırmada ölçeğin toplam 23 maddeden oluşan beş faktörlü bir yapıda olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen değerler, ölçek için model-veri uyumunun kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermiştir. Ölçeğin güvenirlik çalışmaları kapsamında yapılan analizler sonucunda, Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı demokratiklik ve okula adanma boyutu için .908, liderlik ve etkileşim boyutu için .897, başarı etkenleri boyutu için .753, samimiyet boyutu için .852 ve çatışma boyutu için .730 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin test-tekrar test güvenirlik (Pearson korelasyon) katsayısı okul iklimi ölçeğinin demokratiklik ve okula adanma boyutu için .923, liderlik ve etkileşim boyutu için .962, başarı etkenleri boyutu için .826, samimiyet boyutu için .914 ve çatışma boyutu için .946 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgular ölçeğin ilkokullarda, ortaokullarda ve liselerde görev yapan öğretmenlerin okul iklimine ilişkin algılarının belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.
Key words: İlkokul, ortaokul, lise, okul iklimi, ölçek geliştirme.
|
