Araştırmanın amacı okul müdürlerinin liderlikleri ile onların algıladıkları psikolojik doğum sıraları arasında bir bağlantının olabilirliğini saptamaktır. Durum incelemesi araştırmalarından iç içe geçmiş tek durum deseni çalışmanın amacını gerçekleştirmek için seçilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, Artvin il merkezindeki ilk ve orta dereceli resmi okullarda görev yapan 10 müdür ve 10 öğretmen oluşturmaktadır. Müdürlerin psikolojik doğum sıraları onlara uygulanan bir envanter ile saptanmış, liderlik tarzları ise onların idaresinde çalışan öğretmenlerle yapılan görüşmeler ile saptanmaya çalışılmıştır. Farklı liderlik kuramlarına göre bulgular irdelendiğinde küçük ve büyük çocuk konumundaki müdürlerin farklı liderlik tarzlarına sahip olabileceği belirlenmiştir. Küçük çocuk konumundaki müdürün demokratik, özgürlükçü, yetki devreden ve insan ilişkilerini önemseyen bir liderliğe sahip olduğu belirlenmiştir. Öğretmen görüşlerine göre bu müdür onları karar alma sürecine katmakta, onların görüşlerine saygı duymakta, görevlerin yerine getirilişini insani ihtiyaçların önüne geçirmemekte, eğitimle ilgili konuları özellikle de performans ve başarıya dönük hedef belirleme gibi görevleri öğretmenlere devretmektedir. Büyük çocuk konumundaki müdürün bu özelliklere zıt bir şekilde, öğretmenleri aldıkları kararlara ortak etmeyip sadece onlara danıştığı, görevlerin yerine getirilmesine öncelik verdiği, eğitimsel hedefleri kendisinin belirlediği ortaya konmuştur. Müdürler arasında ortak noktalar da saptanmıştır. Müdürler öğretmenleri güdüleme, değerlere vurgu yapma, öğretmenlerin mesleki gelişimini sağlama, okulun vizyonundan öğretmenleri haberdar etme, eğitim sistemi ve dünyadaki değişimlere ayak uydurma konularında etkili davranışlar gösterememişlerdir.
Key words: Okul; müdür; öğretmen; liderlik; doğum sırası
|
